Help je mee kievitsnesten beschermen?

Binnenkort is het weer zover! Dan kunnen we opnieuw genieten van de spectaculaire vluchten van kieviten boven onze akkers, op zoek naar een geschikt plekje om hun eieren te leggen en uit te broeden. Maar als grondbroeder in de periode waarin ook de voorjaarswerkzaamheden starten, is deze soort extra kwetsbaar. Door als landbouwer rekening te houden met kievitsnesten op je percelen help je mee het voortbestaan van deze iconische soort te verzekeren. Maar hoe kun je dit in de praktijk aanpakken?

Korneel Verslyppe, Boerennatuur Vlaanderen

Kieviten broeden op de grond en maken vroeg in het voorjaar graag hun nestje op braakliggende, natte akkers met weinig begroeiing. Deze periode loopt grofweg van half maart tot half april. Kievitsnesten bestaan doorgaans uit een ondiep kuiltje met wat strootjes met daarin 4 eieren met een schutkleur, waardoor de nesten nauwelijks opvallen en tijdens de voorjaarswerkzaamheden daardoor vaak onbewust en ongewild vernietigd worden.

 Zie je dit voorjaar kieviten vliegen vanuit je tractor? Dan zijn er waarschijnlijk ook nesten in de buurt. Als je erin slaagt om het nest te lokaliseren, kan je verschillende methodes toepassen om het nest te beschermen, de ene al wat makkelijker dan de andere.

1. Markeer het nest met minimaal twee stokken van 50 tot 100 cm hoog en zorg dat ze zichtbaar zijn vanuit je tractor. Plaats deze stokken op een drietal meter voor en na het nest in de rijrichting.
2. Dek het nest tijdelijk af met een plastic doos, deksel… en neem meteen na de werkzaamheden de afdekking terug weg. Deze methode kan van pas komen bij bemesting of sproeien, zodat de eieren niet beschadigd raken.
3. Graaf het nest tijdelijk uit, plaats het heel voorzichtig in een waterdoorlatend mandje en plaats het na de werkzaamheden op dezelfde plaats terug door het mandje wat in te graven in de bodem dit kan je bij iedere bewerking van je perceel herhalen.
4. Voorzie een bepaalde zone rondom het nest die je onbewerkt laat gedurende het voorjaar.
5. Breng ook steeds de loonwerker op de hoogte van nestbeschermingsmaatregelen. Zo kan die er ook rekening mee houden.
6. Doe beroep op een vrijwilliger die dit nestbeschermingswerk in jouw plaats doet. De kans bestaat ook dat je door een lokale vrijwilliger wordt aangesproken om kievitsnesten te beschermen op je percelen. Maak dan goede afspraken over onder meer het betreden van je percelen.

Ecoregeling voor kievit

Indien je maïs wilt gaan inzaaien kan je ook kiezen voor de ecoregeling voorjaarsbraak met late inzaai maïs (€350/ha). Hierbij blijft je perceel braak liggen tot en met 10 mei 2025 en mag er geen enkele handeling worden uitgevoerd in de periode van 15 maart tot en met 10 mei. Dit wil zeggen dat er niet bemest mag worden, niet bekalkt, geen gewasbeschermingsmiddelen mogen worden aangebracht en er mogen geen grondbewerkingen uitgevoerd worden tijdens deze periode. Op die manier krijgen kieviten de kans hun eieren uit te broeden zonder verstoring en zijn de kuikens al vliegvlug, d.w.z. in staat te vluchten bij gevaar, eenmaal de landbewerkingen opnieuw aanvatten. Teeltresten, vanggewas of gras op het perceel moeten ook voor 15 maart ondergewerkt worden. Dit laatste is niet van toepassing voor een graanstoppel, maïsstoppel, of verdroogde erwten, die wel mogen blijven liggen tot en met 10 mei.

Advies

Sinds dit jaar bieden we met Boerennatuur Vlaanderen ook verschillende soorten advies op maat aan via de kennisportefeuille van het Agentschap Landbouw & Zeevisserij.  Zo ook rond soortenbescherming op je landbouwbedrijf (dossiernummer e-loket: ADV25000019). Via dit advies zoeken we samen naar geschikte maatregelen en oplossingen voor soortenbescherming, waaronder kievit, op maat van je bedrijf.

Ontdek hier meer over de kievit

•  Wetenschappelijke naam: Vanellus vanellus
• Grootte: 28-31 cm
• Spanwijdte 67-72 cm
• Te herkennen aan: zwart-witverenkleed, donkere groen/paarse metaalglans op rug, opvallende kuif, korte zwarte snavel, roestbruine onderstaart.
• Typische kenmerken: spectaculaire baltsvlucht met flappende bewegingen, verdedigen overdag hun nesten in groep tegen roofdieren. Hoe meer kieviten samen broeden, hoe sterker ze staan.
• Zang/roep: zeer herkenbaar “kiioewit-witwit-kiioewit” geluid
• Trek-of standvogel: deels trekvogel, deels standvogel.
• Voedsel: jaagt op zicht op ongewervelden die op of in de bodem leven zoals regenwormen, slakjes, spinnetjes, insecten en hun larven
• Broeden: Vanaf half maart, 26-29 dagen, mannetje en vrouwtje broeden afwisselend. Zeer plaatstrouw, broeden vaak elk jaar op dezelfde locatie of dicht in de buurt.
• Broedsel: één legsel per jaar – doorgaans 4 eieren in ondiep kuiltje met wat strootjes – een verloren legsel wordt één keer vervangen.
• Huwelijkstrouw: steekt niet zo nauw, mannetje heeft soms meerdere vrouwtjes
• Kuikens: nestvlieders, m.a.w. verlaten direct na uitkomen het nest en gaan op zoek naar voedsel en beschutting, vliegvlug na 35-40 dagen