Samenwerking Barbierbeek verbindt

Water-Land-Schap Barbierbeek Verbindt! is een landinrichtingsproject in het Waasland. De Barbierbeek ontspringt in Temse en loopt door Sint-Niklaas, Beveren en Kruibeke. De nog duidelijke ‘bolle akkers’ en de sterk meanderende Barbierbeek zijn waardevolle elementen in het valleilandschap. Ook als natuurverbinding, natuurlijk overstromingsgebied en landbouwgebied heeft de vallei belangrijke functies. Dit project zet in op het behoud en versterken van deze unieke vallei op vlak van water, landbouw en landschap. Via een passende vergoeding worden landbouwers gestimuleerd om langs de Barbierbeek en haar (gerangschikte) zijbeken, een bufferzone aan te leggen met een aangepast landbeheer.

Bufferzones met een extensiever beheer op maat zorgen voor minder instroom van nutriënten en bestrijdingsmiddelen, aanpak van oevererosie, het rationaliseren van inefficiënte vorm van productiepercelen en het verhogen van de biodiversiteit. Gewenste maaiperiode en omstandigheden op het terrein laten niet steeds toe om het maaisel nog in te zetten als ruwvoeder voor het vee. Het is daarnaast wel nodig dat bij maaiwerk het maaisel steeds verwijderd wordt.

Nieuwe maai-laadwagen, een aanwinst voor het gebied van de Barbierbeek

Een specifiek beheer op de bufferstroken vraagt extra tijd van landbouwers en ook aangepaste maaimachines. Er kan niet verwacht worden dat individuele landbouwers zelf deze machines gaan aankopen. De oppervlakte van dergelijke stroken in beheer bij landbouwers is meestal klein. De provincie kocht daarom een maai-laadwagen, die kan gekoppeld worden aan verschillende tractors en zo ingezet kan worden voor deze beheerwerken.

De Panda 1806 maai-laadcombinatie van Schouten is een stevig gebouwde machine voor het maaien, verkleinen en verzamelen van gras en kruidige vegetatie op diverse terreinen. De maairotor met zware maaimessen zorgt voor een egaal maaibeeld en een snelle uitwerp in de verzamelbak. De verzamelbak is uitgevoerd als hooglosser en kan op elke gewenste hoogte geledigd worden. Door de stabiele bouw kan de machine het hele jaar worden ingezet. De verstekverstelling biedt de mogelijkheid om de machine buiten het tractorspoor te laten werken. Deze maai-laadwagens hebben een maaiunit met een werkbreedte van 1,80 meter en een voorraadbak van circa 6,5 m³.

Om te kunnen aankoppelen aan de trekker zijn een aantal basisvereisten

• Minstens 50 pk
• Cardan op 540 toeren
• 2 polige stekker
• hydraulische koppeling met vrije retour
• Luchtdruk remaansluiting

Toepassing

Deze machine kan vooral zijn nut bewijzen bij het maaien van eerder kleinere percelen of perceelranden zoals bufferstroken. De machine maait achter de tractor en laadt het maaisel onmiddellijk in één beweging. Op deze wijze is de maai-laadwagen zeer efficiënt. Gezien het ook in natte vegetatie omstandigheden kan ingezet worden en met verschillende hoogte instellingen is het ook geschikt om in een periode buiten het klassiek maaiseizoen te gebruiken. Daarnaast kan de machine ook ingezet worden voor het oprapen van gemaaide vegetatie of van bladafval.

Bij extensief beheer is het van groot belang dat maaisel verwijderd wordt, maar dit maaisel is niet steeds geschikt voor ruwvoeder voor dieren. Door deze biomassa toch op te vangen kan deze nog ingezet worden voor groenbemesting of om te composteren. Het is een uitdaging om de biomassa of af te voeren en te valoriseren. Voor kleine stukken is het vaak niet interessant om een loonwerker te vragen of is de juiste machine vaak niet beschikbaar in de regio. Door deze machine gemeenschappelijk in te zetten kan het beheer toch op een efficiënte uitgevoerd worden.

De start voor een proef- en testperiode als voorbereiding om de machine breed en gemeenschappelijk in te zetten in het gebied

Het de bedoeling de machine op korte termijn in verschillende omstandigheden in te zetten. Het is wenselijk om de grenzen van de toepassing en de werkefficiëntie in de verschillende toepassingen te leren kennen. Op deze manier kunnen we leren voor welke toepassingen we de machine kunnen inzetten en voor welke werkzaamheden het beter is om een ander type machine in te schakelen. We willen creatieve oplossingen uittesten en data verzamelen.

In de eerste plaats wordt uitgekeken naar landbouwers die een beheerovereenkomst hebben bij de Barbierbeek en zijwaterlopen, maar ook naar geïnteresseerde landbouwers in het ruimere gebied. Verder worden er testen gedaan bij de inzet voor het beheer van Provinciaal domein en gronden nabij de Barbierbeek, al of niet in combinatie van beheer van de waterloop. Ook voor andere actoren zoals de gemeenten, Agentschap voor Natuur en Bos, De Vlaamse Waterweg, … zien wij mogelijkheden. Waar mogelijk zullen ook hier enkele testen gebeuren.

Het is belangrijk dat alle ervaringen en gegevens , zoals oppervlakte, tijd, omstandigheden, snelheid van maaien, volume biomassa, … bijgehouden worden. Op deze wijze kunnen er dan afspraken gemaakt worden voor de toekomst. Op deze manier willen we de machine zo goed en zo breed mogelijk inzetten voor een collectief beheer in het gebied.

Interesse om de machine in te zetten?

Landbouwers en anderen die interesse hebben om zelf de machine te gebruiken of maaiwerken te laten uitvoeren met de machinekunnen zich aanmelden. Wie de maai-laadwagen zelf wil gebruiken zal een korte uitleg en opleiding krijgen Dit jaar zal er ook een algemeen infomoment plaatsvinden waar alle landbouwers uit de regio op uitgenodigd worden. Heeft u interesse? Meld je dan zeker al even aan.

Verder wordt ook gezocht om maaiwerken te groeperen in uitvoering door Werkers of te combineren met maaiwerk van een voor andere landbouwers. Werkers in Aanneming en Boerennatuur Vlaanderen zullen actief de inzet van de maai-laadwagen en het aangepast beheer promoten. Wie interesse heeft mag zich melden bij Werkers in aanneming op het nummer 0473 38 48 74 of via aanneming@werkers.be.

Voor de toekomst 

Vanaf volgend jaar is het de bedoeling dat de organisatie voor het gebruik van de maai-laadwagen via een bruikleenovereenkomst overgedragen wordt aan de partnerorganisaties Boerennatuur Vlaanderen en Werkers in aanneming.

De resultaten van de proefperiode en ervaringen gaan helpen om op een duurzame wijze het gebruik en instandhouding van de machine te kunnen organiseren. Er wordt een reglement uitgewerkt voor het huren van de machine en aan je eigen trekker te hangen.