Beverhoutsveld

2011 Botanisch graslandbeheer op gemeentelijke GNOP percelen

Begin jaren ‘90 werd er voor het Beverhoutsveld een Gemeentelijk NatuurOntwikkelingsPlan (GNOP) opgesteld. Voor bepaalde percelen werden natuurdoelstellingen opgelegd, gericht op het ontwikkelen van botanisch grasland. De gemeente Beernem zocht een oplossing om deze percelen op een goede manier te kunnen beheren.  Via een aanbesteding werd de opdracht toegekend aan de landbouwers van de agrobeheergroep Beverhoutsveld.

In overleg met de landbouwers werd een beheerplan opgemaakt om de opgelegde botanische doelstellingen te bereiken. De vergoeding voor het uitvoeren van dit beheer is resultaatsgericht (hoe hoger de botanische graslandfase, hoe hoger de vergoeding) en houd ook rekening met de dalende grasopbrengst. Om de drie jaar worden de GNOP percelen uitgebreid geïnventariseerd om het resultaat te kunnen evalueren. Inhoudelijke en administratieve ondersteuning gebeurd via de medewerker van Boerennatuur Vlaanderen. Door het vennotensysteem van Werkers in aanneming zijn de landbouwers ook verzekerd en juridisch omkaderd voor het legaal uitvoeren van werken voor derden.

Tot op vandaag worden de GNOP percelen in het Beverhoutsveld in Beernem door de lokale agrobeheergroep beheerd. De oppervlakte bedraagt momenteel 7,52 ha. Op terrein zijn er al mooie resultaten te zien van percelen die geëvolueerd zijn van Engels en Italiaans raaigras tot botanisch interessante percelen met ruwbeemdgras, geknikte vossenstaart, koekoeksbloem en grote ratelaar.

Eén van de gemeentelijke GNOP percelen (2019)

2014 Innovatief randenbeheer ‘Bescherm je land, maai die rand!’

Om te vermijden dat gewasbeschermingsmiddelen in de waterloop terechtkomen, moet steeds een minimale bufferzone van 1 meter tot de waterloop gerespecteerd worden. Maar hier stopt het niet. Bij de erkenning van producten wordt vaak ook een product-specifieke bufferzone vastgelegd. Om de landbouwers hierrond de sensibiliseren heeft het toenmalige Agrobeheercentrum Eco² vzw in 2014, samen met de landbouwers van agrobeheergroep, de provincie West-Vlaanderen en Inagro het project “Bescherm je land, maai die rand!” uitgewerkt.

In het project werd gecommuniceerd naar de landbouwers over de wetgeving en werd gezocht naar een praktische oplossing voor het beheer van deze spuitvrije zone. Vanuit het project werd een klepelmaaier gehuurd die de randen van de percelen kon maaien. Speciaal aan de machine was dat het maaisel op het akkerland open gespreid kon worden, zodat problemen met verruigde randen vol met distels en brandnetels vermeden kon worden. Twee landbouwers uit de agrobeheergroep bedienden in 2014 de machine en gingen maaien langs de percelen van hun collega-landbouwers uit de streek. In totaal namen 21 landbouwers deel aan het project en in werd er 35 km aan akkerranden gemaaid.

Proefdraaien met innovatief randenbeheer in Beverhoutsveld (2014)

2015 Ondertekening bijencharter

In 2015 ondertekende de ABG Beverhoutsveld, samen met enkele andere Beernemse organisaties, het bijencharter van de gemeente Beernem. Concreet engageerde de ABG zich om mee te werken aan de uitbouw van een bijenvriendelijke gemeente, o.a. door in te zetten op bloemrijke akkerranden.

2016 Leaderproject ‘Randenmaaier, samen aan de slag!’ en deelname aan Faunaplan Houtland

In 2016 werd het project uit 2014 ‘Bescherm je land, maai die rand!’ verdergezet via het Leaderproject ‘De randenmaaier, samen aan de slag’. In dit leaderproject gingen we nog een stapje verder en ontwikkelden met advies van de landbouwers uit de agrobeheergroep en i.s.m. een machine-constructeur een speciaal aangepaste, veelzijdige klepelmaaier met arm. Deze klepelmaaier werd collectief ingezet voor het beheer van de verplichte 1 m strook langs waterlopen en had de mogelijkheid om het maaisel op te zuigen en af te voeren op het perceel waar het dan ondergewerkt kan worden. Daarnaast kon de klepelmaaier ook breder ingezet worden voor bijv. het maaien van dreven, … . Tussen 2016 en begin 2019 werden ongeveer 250 km akkerranden gemaaid.

Onder impuls van dit leaderproject en de deelnemende gemeenten Beernem, Oostkamp, Wingene en Ruiselede, werd ook een subsidiereglement uitgewerkt waarbij landbouwers in de toekomst een gemeentelijke premie zouden kunnen aanvragen voor het maaien met afvoer van hun 1 m stroken.

De randenmaaier: een veelzijdige aangepaste klepelmaaier voor het efficiënt beheren van  de verplichte 1 m bufferstroken (2016)

In 2016 ging ook het PDPO-project Faunaplan Houtland van start. Binnen dit project, onder leiding van het Regionaal Landschap Houtland, voerde ABG Beverhoutsveld ook enkele biodiversiteits-versterkende acties en experimenten uit. Er werden experimenten uitgevoerd met wildredders, wildreddend maaien, beheer van knotbomen en experimentele bloemenmengsels ten voordele van akkervogels en insecten (bijen). Daarnaast werden 27 nestkasten opgehangen voor de gekraagde roodstaart en voor enkele vleermuizensoorten in de verschillende dreven in Beverhoutsveld.

Een perceelsrand ingezaaid ikv het Faunaplan Houtland, met het Göttinger-bloemenmengsel, goed voor insecten (bijen), maar ook voor akkervogels zoals de  patrijs (2017)

2018 Beheer van bloemrijke akkerranden

Sinds 2018 wordt in opdracht van de gemeente Beernem 0.71 ha akkerranden ingezaaid met een bloemenmengsel. Hierbij proberen we steeds te zoeken naar de meest geschikte bloemenmengsels i.f.v. de lokale biodiversiteit.

2020 Koolstof opslaan in de strijd tegen de klimaatopwarming

Sinds begin 2020 is er een proefproject lopende in Beernem in kader van het Europese Interreg project ‘Carbon farming’. Vijf landbouwers uit de agrobeheergroep Beverhoutsveld engageerden zich om mee te werken aan het proefproject in samenwerking met  het West-Vlaams onderzoeks- en adviescentrum voor land- en tuinbouw, Inagro. Op een aantal gemeentelijke landbouwpercelen, 5,4 ha in totaal, worden een aantal experimentele koolstof-bindende technieken toegepast, zoals bijv. de onderzaai van rietzwenkgras in maïs. De gekozen technieken zijn praktisch uitvoerbaar met het huidige machinepark en zorgen ervoor dat de bodem de koolstof zo goed en zoveel mogelijk vasthoudt.

Op die manier willen agrobeheergroep Beverhoutsveld, het gemeentebestuur van Beernem en Inagro niet enkel de bodemkwaliteit verbeteren, maar ook de strijd tegen de klimaatopwarming aangaan. Zo kunnen deze inspanningen bijvoorbeeld de CO₂-uitstoot van het gemeentelijk wagenpark compenseren. Nu wordt bij benadering reeds 3,2 ton koolstof opgeslagen in de bodem, wat overeenkomt met de gemiddelde uitstoot van 5 wagens op jaarbasis.

Onderzaai van rietzwenkgras in maïs (2020)

2021 Verder bouwen aan evenwicht tussen landbouw en natuur

Ook in 2021 bouwt agrobeheergroep Beverhoutsveld verder aan het evenwicht tussen landbouw en natuur in het Beverhoutsveld in Beernem. Eind vorig jaar werd de samenwerking met het gemeentebestuur van Beernem en Inagro betreffende het ‘Carbon farming’ proefproject uitgebreid met een aantal percelen. In Totaal wordt nu 10,6 ha beheerd.