Koester de kievit! Doe je mee?

Binnenkort is het bijna weer zover! Dan kunnen we opnieuw genieten van de spectaculaire vluchten van kieviten boven onze akkers, op zoek naar een geschikt plekje om hun eieren te leggen. Maar als grondbroeder in de periode waarin ook de voorjaarswerkzaamheden starten, is deze soort heel kwetsbaar. Door de kievitsnesten te beschermen tijdens de verschillende landbewerkingen help je mee het voortbestaan van de kievit te verzekeren! Maar hoe pak je dit aan?

Korneel Verslyppe, Boerennatuur Vlaanderen

Kieviten broeden op de grond en maken vroeg in het voorjaar graag hun nestje op braakliggende, natte akkers met weinig begroeiing. Kievitsnesten bestaan doorgaans uit een ondiep kuiltje met wat strootjes met daarin 4 eieren met een schutkleur, waardoor de nesten nauwelijks opvallen en tijdens de voorjaarswerkzaamheden daardoor vaak onbewust en ongewild vernietigd worden.

Enkele tips!

Zie je dit voorjaar kieviten vliegen vanuit je tractor? Dan zijn er waarschijnlijk ook nesten in de buurt. Als je erin slaagt om het nest te lokaliseren, kan je verschillende methodes toepassen om het nest te beschermen, de ene al wat makkelijker dan de andere.

1. Markeer het nest met minimaal twee stokken van 50 tot 100 cm hoog en zorg dat ze zichtbaar zijn vanuit je tractor. Plaats deze stokken op een drietal meter voor en na het nest in de rijrichting.
2. Dek het nest tijdelijk af met een plastic doos, deksel… en neem meteen na de werkzaamheden de afdekking terug weg. Deze methode kan van pas komen bij bemesting of sproeien, zodat de eieren niet beschadigd raken.
3. Graaf het nest tijdelijk uit, plaats het heel voorzichtig in een waterdoorlatend mandje en plaats het na de werkzaamheden op dezelfde plaats terug door het mandje wat in te graven in de bodem dit kan je bij iedere bewerking van je perceel herhalen.
4. Voorzie een bepaalde zone rondom het nest die je onbewerkt laat gedurende het voorjaar.
5. Breng ook steeds de loonwerker op de hoogte van nestbeschermingsmaatregelen. Zo kan die er ook rekening mee houden.
6. Doe beroep op een vrijwilliger die dit nestbeschermingswerk in jouw plaats doet. De kans bestaat ook dat je door een lokale vrijwilliger wordt aangesproken om kievitsnesten te beschermen op je percelen. Maak dan goede afspraken over onder meer het betreden van je percelen.

Alle tips & tricks bundelden we in een handige korte infofiche.

Ecoregeling voor kievit

Als je ervoor kiest om je landbewerkingen uit te stellen tot na het uitkomen van het nest of tot de kuikens vliegvlug zijn, bestaat er een interessante ecoregeling (= vrijwillige eenjarige overeenkomst) waar je gebruik kan van maken: ‘voorjaarsbraak met late inzaai maïs’ (€350/ha). Deze ecoregeling moet ten laatste 30 april 2024 worden aangevraagd via de verzamelaanvraag. Concreet voer je tussen 15 maart en 10 mei geen enkele handeling (geen grondbewerkingen, niet bemesten, niet bekalken) uit op het perceel. Zo creëer je een veilig en interessante broedplaats voor kieviten. De teeltresten (tenzij stoppel vb. tarwestoppel, maisstoppel, verdroogde erwten,… mogen blijven liggen tot 10 mei) of het vanggewas of gras moet voor 15 maart worden ondergewerkt (zoals ploegen of niet kerend bewerken (eggen, frezen, schijveneg, eg ) om als voorjaarsbraak in rekening gebracht te worden. Deze ecoregeling is enkel van toepassing als er na 10 mei maïs wordt ingezaaid.

Ontdek hier meer over de kievit

• Wetenschappelijke naam: Vanellus vanellus
• Grootte: 28-31 cm
• Spanwijdte 67-72 cm
• Te herkennen aan: zwart-witverenkleed, donkere groen/paarse metaalglans op rug, opvallende kuif, korte zwarte snavel, roestbruine onderstaart.
• Typische kenmerken: spectaculaire baltsvlucht met flappende bewegingen, verdedigen overdag hun nesten in groep tegen roofdieren. Hoe meer kieviten samen broeden, hoe sterker ze staan.
• Zang/roep: “kiioewit-witwit-kiioewit”
• Trek-of standvogel: deels trekvogel, deels standvogel.
• Voedsel: jaagt op zicht op ongewervelden zoals regenwormen, slakjes, spinnetjes, insecten en hun larven
• Broeden: Vanaf half maart, 26-29 dagen, mannetje en vrouwtje broeden afwisselend. Is zeer plaatstrouw, broeden vaak elk jaar op dezelfde locatie of dicht in de buurt.
• Broedsel: één legsel per jaar – doorgaans 4 eieren in ondiep kuiltje met wat strootjes – een verloren legsel wordt één keer vervangen.
• Huwelijkstrouw: steekt niet zo nauw, mannetje heeft soms meerdere vrouwtjes
• Kuikens: nestvlieders, m.a.w. verlaten direct na uitkomen het nest en gaan op zoek naar voedsel en beschutting, vliegvlug na 35-40 dagen