Maaien zonder maaislachtoffers: deze methode bespaart je tijd en geld

Landbouwers maken zich klaar om vele graslanden te maaien en eiwitrijk voedsel in te kuilen. Te midden van deze bedrijvigheid bevinden zich echter ook kwetsbare nesten van vogels, hazen en reeën. Het vermijden van maaislachtoffers is van essentieel belang, aangezien kadavers kunnen leiden tot gevaren zoals botulisme in de kuil. Hoe kun je efficiënt maaien, terwijl je tegelijkertijd het wild beschermt? Boerennatuur Vlaanderen heeft het voor je onderzocht.

Brecht Herteleer, Boerennatuur Vlaanderen en Lisa Versnaeyen, HOGENT

Samen met onderzoekers van HOGENT en Regionaal Landschap Schelde Durme zochten we naar manieren om efficiënter te maaien en toch zo weinig mogelijk maaislachtoffers te maken. Hiervoor bevroegen we ook meer dan 100 landbouwers naar hun ervaringen in een enquête. In dit artikel overlopen we de opvallendste resultaten van het onderzoek.

Van binnen naar buiten maaien

80% van de bevraagde landbouwers denkt dat van binnen naar buiten maaien tijdrovend is en opbrengstverlies veroorzaakt. Drie landbouwers in Oost-Vlaanderen namen de proef op de som. En wat blijkt? Bij grote percelen vanaf 4 ha wordt er juist sneller gemaaid van binnen naar buiten. Voor percelen vanaf 1 hectare is er geen duidelijk verschil, maar kleinere en hoekige percelen zijn moeilijker te maaien van binnen naar buiten.

“Na twee keer proberen merkte ik dat ik met dit nieuwe maaipatroon 3.5 minuten per hectare sneller maai. Nu pas ik dit patroon toe op al mijn graslanden, waardoor ik aanzienlijk veel tijd en brandstof bespaar.” – Johan Van Hecke, landbouwer uit Maldegem.

Hoe doe je dat precies?

1. Rij al maaiend naar het centrum van het perceel.
2. Maai verder tot de afstand tussen de tractor en het einde van het perceel even groot is als de afstand tot de zijkant van het perceel (Figuur 1)
3. Draai de tractor en maai terug.
4. Maai vervolgens verder van binnen naar buiten.

Het inschatten van het centrum van het perceel en het juiste draaipunt is niet eenvoudig, maar een aantal herhalingen of een tractor met GPS sturing bieden oplossingen. Door van binnen naar buiten te maaien geef je dieren de kans om weg te vluchten Onderstaand schema kan je toepassen met een zijmaaier en gaat zelfs makkelijker met een bredere maaicombinatie.

De voordelen van een maaihoogte van 8cm

An De Schrijver, onderzoekster aan HOGENT, benadrukt dat het verhogen van de maaihoogte tot 8 cm een positief effect heeft op diverse bestuivers en spinnen. Deze aanpassing is niet alleen gunstig voor de insecten, maar ook voor de portemonnee van landbouwers. Gras dat langer wordt gemaaid, vertoont namelijk een snellere hergroei. Daarnaast is het vooral waardevol tijdens droge zomers, omdat langer gras beter bestand is tegen droogtestress dan kort gemaaid gras.

Opzij, maak plaats

Slechts 16% van de landbouwers die de enquête invulden, gebruikten al een akoestische wildredder. Nochtans geven de landbouwers die akoestische wildredders gebruiken aan dat dit heel goed werkt om hazen en reeën weg te jagen en heel gebruiksvriendelijke is. Een akoestische wildredder verjaagt dieren door middel van een alarmsignaal.

Samen wild verjagen

Ten slotte raden we nog aan om samen te werken met jagers of vrijwilligers om wild vooraf te verjagen op percelen. Voor hazen en reeën is dit een zeer effectieve methode. Door mensen, al dan niet met honden, te laten rondlopen, ontstaat er een vreemde geur in het perceel. Hierdoor zullen hazen en reeën zich, samen met hun jongen, verplaatsen naar een veiliger gebied.

Nog enkele tips

We sommen nog enkele belangrijke tips op om maaislachtoffers te vermijden:

• Vermijd het maaien ’s nachts, aangezien dieren dan minder alert zijn en daardoor kwetsbaarder zijn voor ongelukken.
• Laat bij het maaien van het laatste stuk gras in de omgeving een vluchtstrook van 5 à 6 meter staan. Deze laatste strook gras is vaak de plek waar de meeste slachtoffers vallen.
• Bescherm nesten van weidevogels door rondom het nest een blok van 10 bij 10 meter niet te maaien.
• Maai langzamer om de fauna de kans te geven te ontsnappen.
• Overweeg om het maaien uit te stellen tot half juni, want dat is de beste maatregel is om de fauna te beschermen.
• Maai je percelen gefaseerd om een gevarieerder habitat te creëren en een groter voedselaanbod voor verschillende dieren te garanderen.